maandag 26 september 2011

Schoolvoorbeeld van fout gedrag


Watersteekspel op de Hofvijver, Hollandse School, ca. 1615, paneel, 61,0 X 96,2 cm
Haags Historisch Museum, Den Haag
Er is al teveel aandacht aan besteed en toch neem ik de moeite om daar nog iets aan toe te voegen. Als ervaren juf moet me iets van het hart. Opgeleid in het begin van de jaren '70, een tijd dat de antiautoritaire opvoeding hoogtij vierde, kwam ik er als piepjonge juf al snel achter dat regels en structuur onontbeerlijk zijn voor een goed opvoedingsklimaat in de klas. Kinderen zoeken hun grenzen op en als er niemand is die die aangeeft, wordt de wereld heel onbegrijpelijk en onduidelijk voor hen. Duidelijke grenzen zorgen voor rust, er hoeft niet onderhandeld te worden over hoe ver je kunt gaan. Over de manier waarop die grenzen moeten worden aangegeven valt te discussiëren, maar niet door de kinderen. Dit alles schoot door mijn hoofd toen ik vorige week de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer volgde.

De Tweede Kamer is te vergelijken met een hele grote schoolklas waarin behalve lieve kinderen ook aandachttrekkers, pestkoppen en meelopers zitten. De sfeer in de klas is erg afhankelijk van het gezag van de juf. Toegegeven, voor een klas met zoveel 'kleuters' kan alleen een superjuf met veel ervaring goed functioneren. Maar gelukkig heeft de juf de beschikking over een pestprotocol en een reglement van orde. Die hulpbronnen kan ze gebruiken als haar gezonde verstand haar niet genoeg mogelijkheden geeft om in te grijpen als de kinderen elkaar in de haren vliegen.

Stel, je begint op woensdagochtend met een leeskring waarvoor een van de leerlingen zijn best heeft gedaan om die goed voor te bereiden. De volgorde van leeskringen is door de juf ingeroosterd en de leerling die aan de beurt is, zit al klaar om te beginnen. Opeens staat de grootste vijand van die leerling op om al bij voorbaat zijn beurt te verpesten door te zeggen dat het beter zou zijn als een ander kind de leeskring zou doen. De klas zit gniffelend te wachten hoe de juf zal reageren, want al die kinderen kennen elkaar precies en snappen meteen de bedoeling van dit 'incident'. Laat de juf dit gebeuren? Dat lijkt me geen goed begin van de dag. Sterker nog, dat lijkt me funest voor de sfeer in de groep. Zo ga je niet met elkaar om en in dit geval is de juf degene die over moet gaan tot de orde van de dag zonder de aandachttrekker kans te geven deze orde te verstoren.

Fout gedrag in de kiem smoren is beter dan het punt van discussie te laten worden. Ook in de Tweede Kamer zou deze regel moeten gelden. Elkaar zelfbedachte scheldnamen geven, zou meteen afgekapt moeten worden. Kinderen laat je sorry zeggen of elkaar een hand geven als ze te ver gaan in hun taalgebruik, tijdens de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer moet dat volwassener aangepakt worden. Maar dan moet er op zijn minst iemand zijn die erop toeziet dat de leden zich ook volwassen gedragen! Vrijheid van meningsuiting wil niet zeggen dat je alles maar tegen elkaar kunt zeggen, er gelden toch ook nog regels van fatsoen. De grenzen van die fatsoensregels worden bepaald door de juf voor de klas, maar dan moet ze die wel aangeven als ze dreigen te worden overschreden. Een juf die zich verschuilt achter de regels waar zij zich zelf aan moet houden, heeft niet helemaal begrepen wat haar taak precies is. Juffen, meesters en Kamervoorzitters: neem uw verantwoordelijkheid en stel duidelijk uw grenzen!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten