maandag 8 februari 2010

HUN

Atilla de Hun

Tot mijn grote schrik hoorde ik deze week het volgende nieuws op TV: "Het gebruik van 'hun' als onderwerp van een zin is niet meer uit te roeien. Hoewel het volgens de regels van de Algemene Nederlandse Spraakkunst echt fout is, is het steeds vaker te horen. 'Hun hebben' is een blijvertje."
Toch hoop ik dat het gewoon officieel fout blijft, ook al is het dan in de spreektaal alom aanwezig. Nu al hoor je het 'hun hebben' ook op de televisie en ik ken zelfs mensen uit het onderwijs die het bezigen. Om te gruwen dus, want als de juf zulke fouten al niet meer herkent, wie dan wel?

Een paar jaar geleden hadden we dezelfde discussie over 'kan je', toen nog geen officieel Nederlands maar wel al algemeen gebruikt. Op de vraag welke werkwoordsvorm correct is, zegt de Nederlandse Taalunie nu: Beide vormen zijn mogelijk. Je/jij kunt, je/jij wilt en je/jij zult zijn de gewone vormen. Je/jij kan, je/jij wil en je/jij zal zijn informeler.
Volgens de Nederlandse Taalunie is er trouwens wel verschil tussen 'je kunt' en 'je kan'. Dat kan je niet maken. (= 'men kan dat niet maken', gericht tot niemand in het bijzonder) en Dat kun je niet maken. (directer gericht tot een jij)
Dat geldt ook voor 'je zult' en 'je zal'. Je zal dit zelf moeten opknappen. (= 'Stel je toch eens voor dat je dat zelf zou moeten opknappen') en Je zult dit zelf moeten opknappen. (= 'Het is je eigen schuld, je moet het nu maar zelf opknappen').
Maar je moet er toch niet aan denken dat we over een paar jaar geen verschil meer maken tussen 'ik lig' en 'ik leg'. Er zijn al hele bevolkingsgroepen die zeggen 'ik ga een tijdje op bed leggen' als ze even willen gaan rusten. Het is gewoon fout en mooi is anders.
Onze zuiderburen, die doorgaans zorgvuldiger met onze taal omgaan, gebruiken de vorm 'je kan' overigens niet, ook niet informeel.

Terug naar 'hun'! Het Genootschap Onze Taal wijst het gebruik van 'hun' als onderwerp sterk af. Gelukkig. Zij schrijft op de website: "Hun als onderwerp wordt nog algemeen afgekeurd. Een zin als 'Hun hebben er helemaal geen verstand van' wekt zelfs bij velen sterke gevoelens van afschuw op, niet alleen in de schrijftaal, maar zelfs in de spreektaal. Het is daarom het best het gebruik van hun als onderwerp te vermijden; gebruik zij of ze.

Als het aan de vier taalwetenschappers uit Nijmegen ligt die zaterdag 6 februari op de Taalkunde-in-Nederland-dag een betoog hielden over 'hun' en 'zij', moet 'hun hebben' zeker kunnen. Hebben 'hun' nou gelijk? Of is 'hun' een onderwerp waar we ons niet zo druk over moeten maken? Ik hoop in ieder geval dat de 'domme' fout geen algemeen aanvaarde regel wordt en dat we gewoon weer terug moeten naar 'zij' hebben. Als we alles wat verkeerd gebruikt wordt vast moeten gaan leggen als nieuwe taalregels dan blijft er van het Nederlands niet veel (moois) over.

Deze week op Station Mill: Wat valt er te kiezen?


Geen opmerkingen:

Een reactie posten