Probiotica in de media

Deze week stond bij ons geheel in het teken van de probiotica. Ook de tijd daarvoor waren wij daar allebei al vaak mee bezig, maar vanaf dinsdag werd het hectisch.
Het naar buiten komen van een negatief onderzoeksresultaat van een onderzoek waarbij probiotica werden gebruikt, zette ons leven even op zijn kop. Hoe betrekkelijk zoiets is, blijkt meteen als je merkt dat zelfs in je naaste omgeving niet iedereen de ernst van het nieuws heeft meegekregen.
Zoiets maak je natuurlijk wel vaker mee: op de dag dat je vader dood gaat bijvoorbeeld, blijkt de wereld gewoon door te draaien alsof die van jou niet helemaal stilstaat. En ook blijde gebeurtenissen geven niet iedereen de jubelstemming waarin jezelf op bepaald moment verkeert. In beide gevallen zou je wel de straat op willen gaan en iedereen de juiste toedracht van je eigen verhaal willen vertellen.
Dat gevoel kregen wij na de eerste berichten in de pers ook, zeker na het horen van zogenaamde experts die een eigen, onterechte, interpretatie aan de onderzoeksresultaten gaven. Onwetende journalisten gingen daar gretig op in en lieten daarmee blijken dat ze hun huiswerk niet gedaan hadden. De juiste vragen werden niet gesteld en daarmee werden de kijkers in de waan gelaten dat de uitkomst van het onderzoek misschien wel anders bekeken had moeten worden. Dat er commissies zijn die zo'n onderzoek op juistheid toetsen en de voortgang en conclusies bewaken, werd niet vermeld. Of de interviewers de moeite hadden genomen om zich daarin te verdiepen, werd niet duidelijk.

Gecoördineerd door het Universitair Medisch Centrum Utrecht heeft in 15 Nederlandse ziekenhuizen een onderzoek plaatsgevonden onder 296 patiënten met ernstige acute alvleesklierontsteking. Bij dit onderzoek werden de patiënten door loting per computer ingedeeld in 2 groepen. In de ene groep kregen de patiënten probiotica via de sondevoeding toegediend, terwijl in de andere groep een placebo aan deze voeding werd toegevoegd. Het onderzoek werd zogenaamd 'dubbelblind' uitgevoerd: patiënten noch behandelende artsen en zelfs de onderzoekers wisten niet in welke groep een patiënt was ingedeeld. Het belangrijkste doel van het onderzoek was het terugbrengen van het totaal aantal infecties. De probiotica die in het onderzoek gebruikt werden, was een speciale hiervoor geselecteerde mix (Ecologic 641).
Helaas bleek aan het einde van het onderzoek dat in de probiotica-groep significant meer sterfgevallen waren dan in de placebo-groep (24 tegen 9 van de 150 patiënten in iedere groep).


Wat er bij het bewuste onderzoek gebeurd is, is natuurlijk heel verdrietig. Maar bij de opzet van zo'n onderzoek, experiment zoals je wilt, wordt er vooraf een doelstelling geformuleerd. In dit geval ging het erom te onderzoeken of bijkomende infecties bij een acute pancreatitis (alvleesklierontsteking) te verminderen of zelfs te voorkomen zouden zijn. In eerdere, kleinere onderzoeken waren daar al goede resultaten mee bereikt en nu wilde men een grootschaliger onderzoek doen om het van tevoren berekende effect te kunnen toetsen aan de werkelijkheid.

Het onderzoek heeft veel discussie opgeroepen over de voor- en de nadelen van probiotica. Tot nu toe vindt die discussie alleen nog maar plaats via de pers, in kranten, over de radio en op de televisie. Daarbij worden conclusies getrokken die voorbarig zijn en grijpen (onwetende) journalisten niet op tijd in door het stellen van goed onderbouwde vragen.
Binnenkort verschijnt de officiële publicatie met de precieze onderzoeksresultaten in een wetenschappelijk tijdschrift. Pas dan zullen de echte deskundigen, medici en wetenschappers, zich in de discussie mengen. Tot die tijd zullen we geduld moeten hebben om de échte waarheid te horen over dit onderzoek en de rol die probiotica daarin speelde.

Wij gaan gewoon door met ons werk, wat op dit moment voor allebei vaak met probiotica (en darmflora) te maken heeft. Maar wat betreft het wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van probiotica is één ding duidelijk geworden: het heeft nog een lange weg te gaan.

Voor onafhankelijke informatie over darmflora en probiotica: www.gutflora.org